“Je moet de daad veroordelen maar niet de dader.”
En ik maar denken in hoeverre ik het daarmee eens ben.
feb
08
2004
“Je moet de daad veroordelen maar niet de dader.”
En ik maar denken in hoeverre ik het daarmee eens ben.
_mikzlog
Je moet de rijst koken maar niet het water?
@AR: Je moet het water koken. Daar doe je de rijst in. De rijst kookt niet: die wordt gaar in de hitte van het kokende water.
(en nee, je kan ook nooit ergens gewoon zomaar reageren ;-) Zoals mIKe hieronder zei: er is geen ‘zomaar’)
(ze zegt nu: ‘misschien is die verdraaiing bewust. Denk daar maar even over na’.
Zij is heel moeilijk soms. Nu ga ik nadenken)
Het is misschien wat àl te makkelijk en dooddoenerig en open-deur-ig, maar: Zonder dader geen daad, zonder daad geen dader.
Die twee kan je onmogelijk loskoppelen.
Een daad kan gruwelijk zijn, een daad op zichzelf strafbaar. Onafhankelijk van wie erachter zit. Voor het objectief vaststellen van een strafmaat is het vaak misschien een voordeel om de daad op zichzelf te bestuderen, los van omgevingsfactoren, niet beinvloed door naar de persoon gerichte gedachten en emoties.
Maar evengoed is de daad het kind van de dader. En je zal de bron moeten aanpakken om te voorkomen dat de uitkomst weer zal plaatsvinden.
Anderzijds: veroordelen is dan weer wat anders dan bestraffen.
Wellicht moet men de daad veroordelen, op grond daarvan de dader beoordelen en uiteindelijk een oordeel vellen over de verder te volgen weg (voor watbetreft zowel daer als daad).
Nuanceverschil.
Gaat het, Puck?
Het ligt eraan in hoeverre de dader verantwoordelijk is voor zijn daad. Is het antwoord nooit, dan kun je de dader niet veroordelen.
Een daad doet zichzelf niet, dat doet de dader.
Hoe mooi, wat ik hoor over rijst en water.
De schaamteloos door mijzelf uit de context gerukte zin las ik zaterdag, en ik werd er zondag mee wakker. Kom, dacht ik, laat ik het gewoon op het net dumpen, dan ben ik er vanaf. Zit U er mee. Ik had natuurlijk moeten beseffen linea recta een rijstkoekje van eigen deeg te kunnen ontvangen.
Maar om toch even in te gaan op de stelling, stelt U zich eens voor dat ik iemand in elkaar zou slaan. Wat zou U denken? Zou U een even hard oordeel vellen over mij als dat U dat zou doen indien niet ik maar een of andere crimineel met een meterslang strafblad de dader was? Nuchter gezien natuurlijk wel, maar ik weet van mezelf dat het niet altijd makkelijk is om op deze manier dader van daad los te koppelen.
Zo kunnen enkelen onder U bij mij best wel een potje breken.
Een andere invalshoek is de volgende. Accepteert U de man die ooit op gruwelijke wijze kinderen misbruikt heeft, maar inmiddels wel 20 jaar gevangenisstraf heeft uitgezeten?
Nu ja, inmiddels is het maandagochtend, en wellicht tijd voor vrolijker gedachten, alhoewel ‘maandagochtend’ en ‘vrolijk’ eigenlijk ook weer niet bepaald matcht.
Dader en daad leken mij onlosmakelijk met elkaar verbonden, tenzij in geval van overmacht, zinsverbijstering of ontoerekeningsvatbaarheid. Dat mIKe aan zoiets logisch twijfelde deed inderdaad vermoeden dat ons cruciale elementen uit de context werden weerhouden. Het was dan ook maar een zondagochtendgedachte.
(Ik had deze post net geformuleerd toen ik zag dat mIKe me te snel af was, en idd een paar elementen uit de cruciale context aanhaalde. Nu dien ik het geheel dus nog maar eens te overdenken. En dat op een maandag, idd!)
> Een andere invalshoek is de volgende. Accepteert U de man die ooit op gruwelijke wijze kinderen misbruikt heeft, maar inmiddels wel 20 jaar gevangenisstraf heeft uitgezeten?
Dat is, wat mij betreft geen ‘andere invalshoek’ maar een totaal andere kwestie.
Iemand die (op wat voor wijze ook) kinderen heeft misbruikt is ziek. Als diegene inderdaad alleen maar gevangenisstraf heeft uitgezeten, zonder vorm van gerichte behandeling: neen, dan accepteer ik hem niet. Niet in mijn directe omgeving, en eigenlijk ook niet in de samenleving. Als hij wèl behandeling heeft gehad en daardoor ook daadwerkelijk een verandering heeft ondergaan, dan is het een ander verhaal. Eerste vereiste is dan wat mij betreft (afgezien van het volgens de logen ‘geslaagd’ zijn van de behandeling) eigen ziekte-inzicht. Bewustzijn van het eigen handelen en de achtergronden daarvan. Zonder dat is betreffende ook niet welkom terug in omgeving of samenleving. En mèt al die mitsen en maren zal ik nog steeds op mijn hoede zijn.
Korter gezegd: ander voorbeeld graag. Een daad die niet direct gerelateerd is aan een enigszins verwrongen persoonlijkheid.
@Puck: De dader minder zwaar veroordelen dan de daad rechtvaardigt omdat je ‘m bijvoorbeeld kent, of de dader juist keihard (blijven) veroordelen ook al zou hij inmiddels gestraft zijn. Dat bedoelde ik met andere invalshoek. Niettemin heeft U gelijk, het voorbeeld is (te) extreem. Toch zegt U in genoemd geval ‘nog steeds op Uw hoede te zijn’, en veroordeelt U dus wel degelijk de dader. Die neiging heb ik ook. Sommige mensen zijn ongeneeslijk slecht, denk ik dan. Maar ja, wie ben ik om te bepalen welke mensen dat zijn?
Ik moest net denken aan een Amerikaanse meneer waar ik ooit iets over las (kan de bron zo snel niet terugvinden) die zich had vergrepen aan zijn eigen kinderen, die weet ik hoeveel jaar straf had uitgezeten, therapie had gehad en helemaal Zen was geworden. Overal waar hij kwam kroop hij bij kans op blote knieen naar de mensen toe om te vertellen wat hij had gedaan en of ze hem wel wilde dulden, zo niet dan vertrok hij ergens anders naartoe. Hij was er van overtuigd dat hij geen vanzelfsprekend recht meer had op een leven, respect, een baan, een huis. Alles moest opnieuw verdiend worden, elke dag weer, jaar in jaar uit. De mensen vonden dat terecht maar vielen hem op allerlei manieren nog steeds keihard aan, dat deed pijn maar hij vond dat hij het recht niet had zichzelf daartegen te verweren.
Dat deze man probeerde zo te leven vond ik bijna bewonderenswaardig, de reacties van de overgrote meerderheid van de mensen stuitend die van ouders met kinderen begrijpelijk en het hele geval zit me nu al een aantal jaren dwars, ‘zo gaat dat in Amerika’ is geen bevredigende gedachte.
@mIKe: juist in het beschreven geval veroordeel ik niet zozeer de dader alswel de stoornis.
En dan kom je weer bij de heikele kwestie: waar houdt karakter op en begint ziekte, in hoeverre kan je ziekte en persoon onafhankelijk van elkaar zien en beoordelen etc.
En dan uw zo nonchalant gebruikte woordgroep ‘ongeneeslijk slecht’ – ook al zo omstreden. Want het ongeneeslijke suggereert een ziekte, en is een ziekte slecht?
Door de ziekte handelt men slecht, voert men acties uit die elk op zichzelf als slecht kunnen worden gezien. Maar is de persoon dan slecht?
Ik veroordeel niet de persoon zelf voor het leven. Wel heb ik zo mijn vraagtekens bij de mogelijkheid van genezen.
Het resultaat blijft hetzelfde.
In de lijn van Liesans verhaal: ik heb gehoord van TBS-ers die niet meer met ontslag willen. Die de artsen smeken om chemische castratie omdat ze hun gevoel niet kunnen uitschakelen en zichzelf niet meer vertrouwen in de buurt van kinderen.
Ergens vind ik dat behoorlijk indrukwekkend en op een bepaalde manier ook heel tragisch.
En al minder bedreigend en onvoorspelbaar dan iemand die zich niet bewust is van de gestoordheid van verlangens en denken, en er maar gewoon naar handelt.
Ik “moet” gelukkig niets. Ik wens (of niet, natuurlijk), en dan liever BEoordelen.
Verder is het fascinerend om te zien hoe een goed gekozen zin tot zo veel reactie kan leiden. Saaie zondag gehad mensen?
@NN: absoluut geen saaie zondag, noch een saaie maandag. Integendeel. Hoe saaier mijn dag, hoe zwijgzamer ik over het algemeen word.
(wee het moment dat ik baan, hobbies en vier kindertjes heb..)
@nn U kunt alleen reageren indien Uw dag saai was?
Een kind spant een snoertje over het achter zijn huis gelegen voetpad van een willekeurig gekozen boom tot lantaarnpaal.
Hieraan wil de onbenul zijn net gevangen visjes ophangen om te drogen.
Dat heeft hij gezien op tv.
Nog nooit eerder zag hij een man onthoofd worden door een te strak gespannen snoertje, want indien dat al op tv komt dan toch zeker na zijn bedtijd.
De buurman start als altijd zijn brommer en scheurt over het bedoelde voetpad richting weg.
Er hingen nog geen visjes, de helm van de buurman stuitert een aantal maal over het voetpad en deze klinkt een stuk minder hol dan je mocht verwachten.
Een man spant een snoertje over het achter zijn huis gelegen voetpad van goed gekozen boom tot goed gekozen lantaarnpaal.
Al jaren scheurt de buurman over dit voetpad met zijn opgevoerde brommer.
Duizenden keren had hij hem hier op aangesproken maar de buurman had slechts de spot met hem gedreven.
Even later hoort hij de helm van de buurman over het voetpad stuiteren, deze klonk even hol als hij had verwacht.
Wilt U de daad of de daders veroordelen?
Volgens mij gaat het één niet zonder het ander.
De vraag of de dader levenslang dader is, is inderdaad van een andere orde.
Overigens is voor mij ook dit geheel afhankelijk van de daad en dader.
Sommige daden mocht ik vermoedelijk hoe dan ook nooit meer los kunnen zien van de dader.
Mijn dag was inderdaad wat saai…misschien moest ik iets met Zen gaan doen… of kleurtjes….of art.
:-) Dat U misdadig goed bent in het op de proppen komen met voorbeelden, mijn waarde.
Een daad is een positieve of neutrale actie; anders noemen we het een mis-daad. Uiteraard is een daad (of mis-daad) te veroordelen.
Een veroordeling is een eindconclusie; echter de doorsnee dader leeft dan nog voort en dus is een eindconclusie nog niet mogelijk; hij is echter wel te be-oordelen (tussenstand bepalen).
Is een dader direct na zijn daad overleden, dan is er natuurlijk wel een veroordeling mogelijk, maar in hoeverre een celstraf van bijv. 3 jaar dan nog helpt …?