“Weet U eigenlijk wel hoe groot Uw woordenschat is?”
“Zestigduizend woorden, Mijnheer. Net als die van de gemiddeld geschoolde mens.”
“Spreken wij dan van een schat aan woorden? Armoe troef, Mijnheer. Een armetierige paar honderd kilobytes.”
“Vindt U? Rekent U dan eens mee, als kind leerde ik zo’n tien nieuwe woorden per dag, wel zeventien jaar lang. Immers, anders had ik de zestigduizend nooit bereikt. Dat is toch zeker een prestatie van formaat?”
“Niet anders dan de prestatie van ieder ander mens. Ik daarentegen ken wel honderdduizend woorden. Dat begint nog eens ergens op te lijken.”
“Ach, zoveel woorden, Mijnheer, en U zegt me niets.”
_mikzlog
Even stelde ik mijn hersenpan voor als een grote holle ruimte met daarin slechts een klein chipje met woorden. Gelukkig nemen filmische fragmenten als herinneringen ongetwijfeld veel meer ruimte in beslag. Om over geuren nog maar te zwijgen.
Aoccdrnig to a rscheearch at an Elingsh uinervtisy, it deosn’t mttaer in waht oredr the ltteers in a wrod are, the olny iprmoetnt tihng is taht frist and lsat ltteer is at the rghit pclae. The rset can be a toatl mses and you can sitll raed it wouthit porbelm. Tihs is bcuseae we do not raed ervey lteter by it slef but the wrod as a wlohe.
huh?
En dan nog iets interessants mbt woorden: wist u dat als je de onderste helft van een reeks letters / woorden afdekt dat je nog steeds de zin kunt lezen?
En nu wordt het nog leuker: dat door het gebruik van bepaalde paddestoelen, slechts een derde van een zin genoeg kan zijn, met andere woooorden, dat door het gebruik van deze drugs het associatieve vermogen toeneemt?
Oh, nu zie ik het pas: het is Engels!
Daar zegt u iets… Is dat zo? Is het Engels? Volgens mij niet! Een woord als ‘porbelm’ staat niet in mijn engels woordenboek bijvoorbeeld. Interessante materie.
Wat mijzelf dus eigenlijk intrigeert is het volgende. Hoe meet men nou in hemelsnaam de grootte van iemands woordenschat? Er zitten nogal wat haken en ogen aan het antwoord op deze vraag.
De methode is eenvoudig. Men neme een alomvattende lijst met woorden (zeg de Dikke van Dale), en vraagt de proefpersoon bijvoorbeeld om de 10 pagina’s of hij het laatste woord van de linkerpagina kent, ik noem maar wat. Op deze manier werkt men het hele boek door, vermenigvuldigt het percentage woorden dat de proefpersoon kent met het totaal aantal woorden van de woordenlijst en vindt zo de grootte van de woordenschat.
Probleem is, ten eerste, dat de Dikke van Dale niet alomvattend is. Men zou natuurlijk woorden kunnen kennen die niet in de Van Dale staan, en daarmee een grotere woordenschat hebben dan op deze manier bepaald werd.
Ten tweede worden woordsamenstellingen in een woordenboek vaak apart genoemd, en dat is niet de bedoeling. Als men het woord ‘bos’ kent, en het woord ‘kabouter’, dan zal het woord ‘boskabouter’, wanneer men dat voor het eerst hoort, ongetwijfeld toch niet onbekend zijn. Met andere woorden, de alomvattende lijst mag slechts bestaan uit niet-samengestelde, onafhankelijke woorden. Het maken van zo’n lijst is een monsterproject op zich.
Twee taalwetenschappers (William Nagy en Richard Anderson) hebben zich overigens beziggehouden met dit soort lijsten en metingen. Zij kwamen in eerste instantie op een woordenschat van zo’n 45000 voor de gemiddelde 18-jarige scholier, met een correctie-factor werd dat 60000. Tot mijn eigen spijt kan ik op het internet niet zo heel veel over ze vinden.
Ten derde, wat is “kennen”? Men zou het kennen van een woord in de volgende 4 categorieën kunnen onderverdelen.
1) nooit van gehoord
2) wel eens van gehoord, maar geen flauw idee wat het betekent
3) in een context weet ik wel wat het betekent, maar zo effe niet
4) ik weet precies wat het betekent
Met name de grens tussen 2) en 3) is meestal nogal vaag, en het meten van de woordenschat wordt op die manier erg testpersoon-afhankelijk. De zelfverzekerde blaaskaak zal eerder zeggen dat hij een woord kent dan de bescheiden mens.
Nu ja, dit zijn zowat van die gedachten die in mij opkwamen bij het produceren van dit stukje. Wellicht kunt U er ook Uw voordeel mee doen. Wellicht interesseert het U geen zier. Mij wel.
Jazeker is dat interessant, mIKe, maar toch wil ik een lans breken voor het fenomeen dat ik beschreef want zeg nu zelf: door het verdraaien van enkele letters wordt de woordenschat ineens met 200% vergroot. Of niet(omdat het geen bestaande woorden zijn)? Hoe zit het dan met die woorden die iedereen lezen kan maar die niet bestaan? Hoe kun je nou woorden lezen die niet bestaan en toch begrijpen wat er bedoelt wordt?
‘bedoelt’ in de laatste zin moest natuurlijk ‘bedoeld’ zijn, maar u begrijpt wel wat ik bedoel, denk ik.
Ik begrijp wat U bedoelt, Mijnheer Lijstje, doch ik zie deze truuk wel als een zeer kunstmatige manier van het verdubbelen van de woordenschat. Mogen wij hierbij van valsspelen spreken?
De manier van patroonherkennen dat in de hersenen plaatsvindt boeit mij echter wel, en ik stond er tevoren niet bij stil dat het herkennen van patronen sterker is dan lezen in de traditionele zin.
Overigens wonderlijk hoe het fenomeen dat U beschreef velen op vrijwel hetzelfde moment is opgevallen. Ik zelf hoorde er voor het eerst van op de site van, U raadt het niet, Dimitri.
Later werd mijn mailbox gespamd met verschillende mailtjes van verschillende personen met verhaspelde teksten. Ik vermoed zomaar dat U het niet zelf verzonnen heeft. Niet dat het er veel toe doet, het is volkomen des internets, natuurlijk, doch, nu ja ..
Nee mIKe, natuurlijk verzin ik dat niet zelf. Wie verzint er nog iets zelf tegenwoordig?
That is sooo five minutes ago…
Ik zie het nut van zelf verzinnen ook niet meer zo in, eigenlijk. Het kost best veel tijd en vaak hebben anderen het al beter verzonnen.
Tenzij je professional bent. Ik ontmoette afgelopen weekend een meisje en zij vertelde dat haar vriend ideeenman is. Hij is bezig met het ontwikkelen van ideeen, voor KPN en dat soort bedrijven. Ik zal hem waarschijnlijk nog wel ontmoeten en hem eens uithoren.
En nu u ook van lijstjes blijkt te houden zou ik nog graag een antwoord op de vraag willen hebben, hoeveel ideeen je met die 40 000 woorden kunt verzinnen. Want ‘verzinnen’ in ‘een idee verzinnen’, zo bedenk ik me nu, dat zal toch waarschijnlijk letterlijk opgevat moeten worden? Ik bedoel, ‘verzinnen’ betekent dan ‘in de vorm van een zin gieten’. Denk ik tenminste. Ikheb geen etymologisch woordenboek dus ik kan het niet nazoeken. Ik hoop op een reactie.
Kijk aan, Mijnheer Lijstje. U oppert een leuke gedachte. Ik had een dergelijke gedachte overigens al eerder, dus origineel is hij niet, maar toch. Leuk. Wat is namelijk het geval? Met een beperkte set woorden, zij het 40000 of 60000, is het namelijk mogelijk om een onbeperkt aantal zinnen en dus ideeën te opperen.
Als voorbeeld geef ik U deze mee. Stel voor, men spreekt van een ‘slim idee’, waarbij ik dan de woordcombinatie bedoel en niet het idee zelf. Het is altijd mogelijk om U een ‘slimmer idee’ voor te stellen. Vervolgens is het mogelijk om een ‘nog slimmer dan dat slimmere idee’ voor te stellen. Enzovoorts, ad infinitum. En dus kan men met een beperkte set woorden oneindig veel woordcombinaties en zinnen produceren. En feitelijk dus ook ideeën.
Uw ideeënman zal niet zo snel werkeloos hoeven worden, mits hij het een beetje slim speelt natuurlijk. Ik bedoel, ideeën zat, nietwaar?
Niet dat het wat uitmaakt hoor mIKe, maar tussen ontspringen van de gedachte en opperen zat een behoorlijke tijd. Sterker nog, ik had de gedachte nog voor dat jij hem had. Maakt verder niet uit hoor, maar even voor de analen, natuurlijk!
Ik bedoel natuurlijk ‘annalen’. Wat een ‘n’ al niet doet als ie er niet is.
Ik ben geveld door een Fles Bacardi.
Heb moeite met het componeren van zinnen.
Derhalve plaats ik hier wat steekwoorden in de hoop dat ik hier morgen op terugkom.
Van Mierlo, 22.000, 100.000.
Slaap onbezorgd.
ach. zowel in de ochtend als de avond kwaken de kikkers in de vijver.