Vertelt U het maar, is manipuleren nu wel of niet effectief? In een van de cursussen die ik, vanuit een diepgewortelde masochistische inslag, een tijdje terug beroepshalve heb mogen genieten werd deze vraag ontkennend beantwoord, en als zodanig ook gedoceerd.

De cursus beoogde een effectievere omgang met de medemens. Er werd uitgegaan van een model bestaande uit 12 kenmerken, die ieder persoon in meer of mindere mate in zich heeft. Deze kenmerken kennen een effectieve en een ineffectieve variant.

Een voorbeeld is diplomatiek zijn. Ieder mens bezit deze eigenschap, en scoort daar laag of hoog op. Wanneer men hier zeer hoog op scoort, dreigt het gevaar dat men de medemens gaat manipuleren.

Handig toch, nietwaar? Wanneer men slim manipuleert bereikt men eerder de gestelde doelen en is men dus effectiever. Maar nee, zo leert de cursus, manipuleren is ineffectief gedrag en dient vermeden te worden. Men scoort in dat geval namelijk dusdanig hoog op het kenmerk diplomatiek dat men een zekere grens overschrijdt, en juist weer ineffectief wordt.

Let wel, wij spreken hier niet van moreel juist. Dat is een heel ander verhaal.

Wanneer U manipuleert bent U in mijn ogen slechts dan ineffectief wanneer de medemens U doorheeft. Zo niet, dan kraait er toch geen haan naar?

Zo bedenk ik me nu dat de wereld misschien wel vol zit met een heleboel hele slimme manipulators, die allemaal zo goed zijn, dat niemand het weet. Het is onmogelijk vast te stellen hoeveel er zijn, tenzij ze allemaal een eerlijk antwoord zouden geven op de vraag of ze manipuleren, hetgeen ze natuurlijk niet doen. Antwoord geven althans.

Misschien is er anderzijds maar een enkele manipulator op deze wereld. Zou de wereld er in dat geval anders uitzien?

Ik weet het niet.