Toen de onderkoster van de Sint-Baafskathedraal te Gent bij het krieken van de elfde april in het jaar onzes Heren 1934 het godshuis binnenliep kon hij onmogelijk bevroeden dat hij bijna 73 jaar later onderwerp zou zijn van de eerste zin enes schrijvens mijn. En toch is het zo. Nu zou deze twijfelachtige eer de kerkbewaarder normaliter nimmer ten deel gevallen zijn, ware het niet dat hij zich op die noodlottige ochtend ongemeen de pleuris schrok.

Zijn aard niettegenstaande, die er een was van voorzichtigheid en ingecalculeerd onheil, want ‘waar Onze-Lieve-Heer een kerk bouwt, zet de duvel een kapelleke’, zoals hij immer placht te zeggen, was onze arme vriend juist die dag blij van zin opgestaan. Hoe dat precies zo kwam laten we even in het midden, maar dat de onderkoster een avond had genoten die met recht pleizierig genoemd mag worden was klip-en-klaar. Zingend ging hij de kerk in.

Eenmaal binnen verstomde hij. Zijn bek, zoals men weleens zegt, viel open, en grootogig staarde de goede man naar het Lam Gods, of liever naar dat wat er aan ontbrak. Het in 1432 door de gebroeders Van Eyck voltooide meesterwerk, dat in de vijf eeuwen van zijn bestaan al zoveel had meegemaakt, bleek niet compleet. Eén van de twaalf panelen – die van de Rechtvaardige Rechters met op de achterkant de grisaille van Johannes de Doper -, was gestolen.

“Amai, amai”, prevelde de kerkbewaarder ontredderd. En veel meer dan dat kwam er ook de rest van die dag niet uit: de arme drommel was volkomen de kluts kwijt. Pas toen hij in de maanden die volgden meerdere afpersingsbrieven ontving bekroop hem een gevoel van verontwaardiging. “Wie haalt het toch in zijn botte kop om zich juist aan het Lam Gods, ‘dat wegneemt de zonden der wereld’, te bezondigen?” Welnu, die onverlaat bleek de Wetterse wisselagent Arseen Goedertier.

Deze effectenmakelaar bekent, op zijn sterfbed, de briefschrijver te zijn geweest. Echter, voordat Goedertier kan zeggen waar het gestolen paneel zich bevindt blaast hij zijn laatste adem uit. Tot op de dag van vandaag zijn de Rechtvaardige Rechters spoorloos.

Het lijkt voorwaar een spannend jongensboek, deze historie, en het zou bijna jammer zijn mocht het paneel ooit gevonden en het verhaal beëindigd worden. Edoch, de kwestie knaagt. Menigeen heeft zich stukgebeten op het raadsel, en er doen inmiddels vele, vele theorieën de ronde, waar U zich zo U wilt zelf in kunt verdiepen.

Waarom vertel ik U dit allemaal? Welnu, ondergetekende is van plan om zich vrijdagochtend vroeg naar Gent te begeven om de plaats delict met eigen ogen te aanschouwen. Uw held zal, met een beetje geluk én Uw hulp, aan alle onzekerheid een eind maken en het paneel tevoorschijn toveren. Uw hulp? Jazeker!

Zoveel vertrouwen heb ik in Uw pienterheid dat ik de Gouden Tip per ommegaande in de reacties verwacht. Zegt U waar ik zoeken moet en ik zal vinden, waarbij ik U uiteraard laat gloriëren (want dáár gaat het me niet om). En mocht U naast het Goud nog Bronzen of Zilveren Tips hebben, die de Rechters weliswaar geen stap nader brengen maar die van een lang weekend Gent een onvergetelijke ervaring maken, dan hoor ik ook die volgaarne. Ik hou U, als wederdienst, op de hoogte.