Stelt U zich eens voor, U ziet de wereld en de wereld ziet U niet. Laat ik het anders zeggen, de wereld bestaat slechts omdat U haar ziet. De met een (middel)grote algemene kennis behepte lezer herkent hier onmiddellijk het verschijnsel solipsisme.

De solipsist weet dat de wereld niet groter is dan zijn blikveld. Slechts wat hij ziet bestaat, de rest is een gedachte, als het dat al is. Sterker nog, dat wat hij ziet dankt zijn bestaansrecht aan hem, omdat hij het ziet, waarmee hij zelf feitelijk het enige is dat werkelijk bestaat.

Laatst zag ik er weer zo een, zo’n solipsist. Hij keek mij aan met een licht arrogante blik. Ik mocht hem wel dankbaar zijn. Hij maakte het toch maar mooi mogelijk dat ik er was.

“Een zeer goedendag. Mag ik U vragen, waaraan dank ik de twijfelachtige eer om te mogen bestaan?”, vroeg ik hem. Soortgelijke varkentjes had ik wel vaker gewassen.
“U kwam door de screentest.”
Enigszins verwonderd keek ik hem aan. “De screentest? Daar herinner ik me niets van.”
“Dat kan ik me voorstellen. Als beeld van mijn gedachten kunt U het zich niet ook nog eens veroorloven over een geheugen te beschikken.”
“Maar ik herinner me toch dingen? Mijn jeugd, mijn liefdes, mijn frustraties, mijn pincode.”
“Allemaal door mij in elkaar gezet, luttele seconden geleden”, zei hij niet zonder trots.
“Ook de herinnering aan het feit dat ik U bedacht heb?”
“Hoe bedoelt U?”
“Een kleine minuut geleden nam ik mij voor een solipsist te gaan zien, en floep, daar was U.”
“Floep?”
“Floep.”
“U wilt zeggen dat U mij bedacht heeft?”
“Dat wil ik niet zeggen, het is eenvoudigweg zo.”
“Ik kan me niet herinneren dat ik U dat heb laten beseffen.”
“Vanzelfsprekend. Uw herinnering is immers door mij in elkaar gezet, luttele seconden en een beetje geleden.”
De solipsist keek mij argwanend aan. “Ik geloof U niet.”
“Geloof is wel het laatste dat hier een rol speelt. U bent niet de enige solipsist, mijnheer!”
“Niet de enige?” De man leek geschokt.
“Neen, ik ben de enige.”
Ik draaide mij om en liep weg. Ik heb de man nooit meer gezien.

  1. vanzo zegt op 1 augustus 2002:

    vanzo glimlacht

  2. Mijnheer Lijstje zegt op 1 augustus 2002:

    1) Het lijkt er toch een beetje op dat hier gesteld wordt dat het solipsistisch effect alleen optreedt wanneer men zelf gelooft solipsist te zijn. Hier wil ik tegen in gaan: ik meen dat het solipsisme, als het bestaat, ook optreedt als de creator zelf niet in het solipsisme gelooft. Dus vanaf nu is in mijn werkelijkheid iedereen een solipsist. Hopla!

    2) Naar aanleiding van het vorige: kan een solipsist tolerant zijn? M.a.w. kan hij het dulden dat de andere personen in zijn werkelijkheidscreatie hun eigen solipsist zijn? Ik denk het eigenlijk niet, ik denk dat zodra ik dat probeer, de hele boel vastloopt in een programmeer-loop. Ik ga het niet proberen. Of misschien wel. Als u niets meer hoort van mij dan weet u hoe dat komt. Of nee, ik heb het net al geprobeerd: onder punt a, immers.

    Het is bijna elf uur. Tijd om te gaan slapen.

  3. mIKe zegt op 2 augustus 2002:

    U hint naar een veel-werelden situatie, heer Lijstje. Het aantal werkelijkheden even groot als het aantal solipsisten even groot als het aantal mensen. Ik denk dat deze werkelijkheden volkomen onafhankelijk moeten zijn wil men niet in Uw geschetste loop geraken. In dat geval zal een solipsist geen moeite hebben tolerant te zijn, omdat hij in zijn werkelijkheid het bestaan van neven-werkelijkheden niet waar kan nemen, hooguit een projectie daarvan. Een heel duidelijke verklaring van de algehele communicatiestoornis die als een waas over de wereld, cq mijn wereld, hangt, waarvoor dank.

  4. Mijnheer Lijstje zegt op 4 augustus 2002:

    Graag gedaan, mIKe.
    Oh, check aub even of je dit bericht leest. In mijn wereld heb ik bedacht dat dit berichtje wel op jouw PC te lezen is, maar dat op mijn PC het berichtje niet doorkomt. Ik zie inderdaad niets maar was even benieuwd of jij dit wel leest.

  5. ideetje zegt op 8 december 2006:

    Een solipsist(a) kan niet het bestaan van een andere solipsist(b) falsificeren. Tenminste, niet in gedachte van die andere solipsist(b) waarvoor solipsist(a) geen werkelijkheid is.

Voeg een reactie toe

N.B. Het e-mailadres wordt nooit gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *