“Ik ben een lepidopterist”, denkt de schrijver. “Ik probeer de vlinder der emotie te vangen in het net van de taal.”

Dat dit nog niet zo gemakkelijk is laat zich raden. Ieder woord wekt wel een emotie op, maar om met dit palet van gevoel de juiste mengkleuren te maken, zodanig dat het geschreven woord overeenkomt met een eerder in real life ervaren emotie, dat is een bijkans onmogelijke opgave.

Maar goed, daar wil ik nu even niet te diep op ingaan, we hadden het over vlinders en taal. Het fijne van het woord vlinder vind ik dat het fladdert. Het woord vlinder fladdert. Net als het beestje. Het heeft een zekere tederheid. Iets lichts.

Zo ook papillon. De Fransen hebben het, wat dit betreft, in ieder geval ook begrepen. Een heerlijk woord. En zelfs de Engelsen komen verrassend goed uit de hoek met hun butterfly, origineel, iets minder licht, maar nog altijd een glimlach opwekkend.

Kijk, ik zit hier nou niet direkt om onze oosterburen een beetje te kakken te zetten, maar een woord als Schmetterling gaat toch wel heel erg ver. Misschien zegt het wat over de volksaard, maar wie haalt het nu in z’n hoofd om voor zo’n prachtig diertje een naam te verzinnen dat klinkt als een stapel op de grond kletterend servies?

  1. Mijnheer Lijstje zegt op 20 november 2002:

    We zullen er wel nooit uikomen, vrees ik, mIKe! Ik vertaal wel eens teksten uit het Duits voor een theatergroep en dan zegt een van hun als ik commentaar lever op de lange zinnen: oh ja, het Nederlands: Ik.Heb.Honger.

  2. Dr.D zegt op 21 november 2002:

    De duitse taal klinkt sowieso alsof er konstant iets stuk gaat. Destructieve klanken zal maar zeggen….

  3. CasaSpider zegt op 21 november 2002:

    Nou, nou, ik moet hier toch ernstig bezwaar maken tegen bovenstaande (onderstaande?) reactie! Het is maar net hoe je je eigen hersens hebt laten programmeren.
    Lees eens het boek ‘Die Leiden des jungen Werther’ (Goethe), ik denk dat er weinig talen zijn waarin je je zo goed kunt uitdrukken als juist het Duits…

  4. mIKe zegt op 21 november 2002:

    Ofschoon Werther zelf uiteindelijk ook stuk ging, is de gedachte dat je je mogelijk in de ene taal beter kunt uitdrukken dan in de andere een heel interessante. Ik peins hier wel eens meer over, maar ben er nog niet helemaal uit. Mijn vraag naar aanleiding van bovenstaande is dan ook: herbergt ‘Die Leiden des jungen Werthers’ meer gevoel dan ‘Het lijden van de jonge Werther’ (c.q. de vertaling)? Ik las slechts het eerste, en kan hier niet over oordelen.

  5. Mijnheer Lijstje zegt op 21 november 2002:

    1 De meeste Nederlanders vinden dat de Duitse taal hard is en ongevoelig. Waarom? Daar hebben ze eigenlijk nog niet over nagedacht. Het wordt gezegd in het volste vertrouwen dat je het met ze eens zult zijn. Het is een afspraak tussen alle Nederlanders.

    2 Ook in Amerikaanse series wordt de Duitse taal neergezet als ongevoelig. In comedy series heb ik meerdere malen grappen gehoord over liefde en romantiek en de Duitse taal.

    3 Misschien is het wel zo dat bepaalde talen beter geschikt zijn voor bepaalde gebieden. Tijdens mijn vertalingen liep ik regelmatig op tegen het feit dat er in het Nederlands gewoon geen precieze vertaling voor een Duitse zin voorhanden was. Misschien is het Nederlands wel meer een taal voor snel een boodschappenlijstje schrijven en is het Duits beter geschikt voor filosofische verhandelingen?

    4 Ik vind ‘schmetterling’ eigenlijk helemaal niet klinken alsof er iets kapot gaat. Maar ja, meningen verschillen….

  6. mIKe zegt op 21 november 2002:

    ad 3) Indien dat waar is dan zie ik mij genoodzaakt dit log in het Duits te vervolgen. Zonder al te veel kwinkslagen weliswaar, want dat wordt me dan een beetje te ingewikkeld. Ik geloof echter nog altijd in het Nederlands, ook al zijn we wat betreft grote filosofen historisch gezien wat kariger bedeeld dan de Duitsers.

  7. Dr.D zegt op 21 november 2002:

    Nostradamus nog aan toe. Mijnheer lijstje en mijn persoon verschillen van mening omtrent het woord, ‘schmetterling’ . Het klinkt als een vies dier, smet besmet. Dat soort dingen. Het is het associatief denken wat onderling zo verschilt. Net als het woord klettern klimmen betekent…

  8. Mijnheer Lijstje zegt op 21 november 2002:

    Wat dacht u van het woord ‘Durchfall’ wat zich naar het Nederlands vertalen laat als ‘diarree’ (ik weet niet eens hoe je het schrijft, terwijl ik de Duitse spelling wel ken, wie zei dat Duits moeilijk was?). Ik vind Durchfall een mooi woord.

  9. drs. J. zegt op 24 november 2002:

    Vies of niet vies, heeft het niet vooral te maken met welke intenties je woorden wilt gebruiken? Duitse vlinders kunnen namelijk ook heel teder zijn:

    Blauer Schmetterling

    Flügelt ein kleiner blauer
    Falter vom Windt geweht,
    Ein perlmutterner Schauer,
    Glitzert, flimmert, vergeht.
    So mit Augenblicksblinken,
    So im Vorüberwehn
    Sah ich das Glück mir winken,
    Glitzern, flimmern, vergehn.

    H. Hesse

    Je zou er Schmetterlings van in je buik krijgen…

  10. Dr.D zegt op 30 november 2002:

    Klinkt als schijterij…

  11. Nyp zegt op 12 januari 2003:

    Hihi, ik vind jullie grappich :)

  12. carolien zegt op 3 november 2006:

    Schmetterling klinkt nog heelemaal niet zo erg. Duits is echt geen mooie taal, maar butterfly find ik nog erger dan schmetterling. ( an het einde is het wel n sacht woord.) En ik find vlinder fladdert niet zo mooi als schmetterling. Mijschien heb je het nog niet van en echte duitse gehoord. (En ik ben allenmaal half.. )
    -> en ik kan geen nederlands schrijven.. =)
    carolien

  13. carolien zegt op 3 november 2006:

    en nouw ik de reacties lees.. hmm in’t duits heb ik het gevoel kun je wel meer uitdrukken. Wisten jullie eigenlijk dat duitsers nederlands ook erg finden? Ik self find het juis mooier maar nederlands is erg throaty..

  14. Edwin zegt op 23 februari 2010:

    Het hangt er vanaf hoe je het uitspreekt. Je kunt Schmetterling heel licht en teder in je mond nemen. Maar je kunt ook vlinder uitspreken alsof een boek met een doffe plof op de grond valt.
    Dit heb ik trouwens van een anecdote met een Nederlands schrijver of intellectueel en een Duits staatsman of schrijver, ik zal dat eens nazoeken.

Voeg een reactie toe

N.B. Het e-mailadres wordt nooit gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *