Aaron Nimzowitsch is een naam die klinkt als een klok, ofschoon ik niet zo gauw zou weten wat voor klok. Maar goed, U kent de naam misschien wel helemaal niet, laat staan de man die ermee aangesproken werd. En als U zich nooit verdiept heeft in de geschiedenis van het schaakspel is dat ook niet zo verwonderlijk.

Nimzowitsch was dus een schaker, die om tenminste twee zaken herinnerd mag worden. Ten eerste om de wonderschone partijen die hij speelde, en die goddank grotendeels netjes genoteerd bewaard zijn gebleven. Ten tweede om het schaakleerboek dat hij in 1925 schreef, met de tot de verbeelding sprekende titel Mein System.

Waar het mij hier om gaat is niet zozeer de promotie van het schaakspel, ofschoon een nobel streven op zich, als wel de strekking van de titel van dit boek van de heer Aaron Nimzowitsch. Mein System impliceert immers dat er een systeem of methode zou zijn die gegarandeerd tot winst leidt, zeker wanneer men in aanmerking neemt dat Nimzowitsch gedurende een zekere periode van zijn leven als onoverwinnelijk werd beschouwd.

Zonder het boek gelezen te hebben, vermoedde ik dat deze een soort Grand Unified Theory van het schaken bevatte. En zoiets intrigeert mij.

Het zou natuurlijk erg prettig zijn om te weten dat er een systeem bestaat waarmee ‘het allemaal wel goed komt’, en ‘het’ is hier dan al datgene waar U zoal mee worstelt (U merkt, terzijde, dat ik zo vrij ben om het systeem van Nimzowitsch subtiel te extrapoleren van het schaakspel naar het leven zelf). Is het geen geruststellende gedachte dat niets het geluk U in de weg staat, mits U maar een aantal simpele regeltjes in acht neemt?

Het systeem dat U en mij zorgeloos door het leven leiden kan heb ik echter nog niet gevonden.

Ik ben ooit vrij druk bezig geweest, onder andere naar aanleiding van deze gedachten, een systeem te bedenken waarmee ik gegarandeerd een meisje schaken kon (ook hier leg ik plots alweer een fraai verband tussen leven en schaken, zo U, wederom terzijde, bemerkt). De methode waarmee een meisje geschaakt kan worden blijkt echter bij lange na niet fool-proof, en ik kan U zeggen dat dit systeem zelfs vrijwel zeker niet bestaat. De aantekeningen die ik hieromtrent destijds maakte heb ik onlangs dan ook de oudpapierbak in gekeild.

Hetzelfde verhaal gaat op voor de heer Nimzowitsch. Mein System is wel degelijk Sein System, en helemaal geen Grand Unified Theory.

Wanneer het ook maar enigszins complex wordt, blijkt dus dat het niet mogelijk is een alomvattend universeel systeem te bedenken. Met boter-kaas-en-eieren wil het nog wel lukken, maar schaken blijkt al een aantal stappen te ver, om over meisjes maar te zwijgen. Met verbazing zie ik dan ook dat een grote groep natuurkundigen tot op heden nog altijd wel degelijk driftig werkt aan de Grand Unified Theory.

Dat zijn ongetwijfeld geen schakers.

  1. Willem zegt op 5 april 2003:

    Schaken gaat mij slecht af.

    Dat mag u naar eigen goeddunken interpreteren.

  2. Roseliek zegt op 5 april 2003:

    Ik hou zelf meer van dammen.
    Het zorgvuldig nadenken over een strategie of te ondernemen actie is niets voor mij.
    Daarnaast staat het kunnen behalen van een dubbele dam mij wel aan.

  3. Mijnheer Lijstje zegt op 6 april 2003:

    Een Algemene Theorie? 1 theorie die dus antwoord geeft op bijv de volgende vragen:

    1 Waarom wordt er in Nederland door de mensen ‘in charge’ zo knullig met rijen voor kassa’s/balies omgegaan als je dat vergelijkt met bijv de VS. Denk aan bioscopen, vliegvelden, het Van Gogh Museum. Het amateurisme is ten hemel schreiend;

    2 Waarom is melk in de zomer aan de Canadese meren bijna 2 maal zo duur als in de winter?

    Geloof je echt dat er zo’n theorie is, beste mIKe? En daarbovenop: geloof je dat de natuurkundigen deze theorie gaan opstellen? Laat me niet lachen. “De melk is 2 x zo duur omdat er een 18e deeltje blijkt te bestaan, genaamd de supertoffeminipositivotron.

    Ha ha ha, laat me niet lachen. Een algemene theorie. Daar geloofden we vroeger in, mIKe, toen we nog samen gingen wandelen in de lunchpauze’s op kantoor. Maar nu toch niet meer!

  4. mIKe zegt op 6 april 2003:

    Maar Mijnheer Lijstje toch! Wat zegt U nu?

    U lijkt zo veranderd. Met weemoed denk ik terug aan de wandelingen die wij ooit maakten, filosoferend met een boterham in de hand, ergens in de binnenstad van Den Haag. Met eenzelfde gevoel moeten Einstein en Bohr ooit ook in Kopenhagen hebben gewandeld. Een armzalig meningsverschil deed hun wegen uiteindelijk scheiden. Dit zal bij ons toch zeker niet het geval zijn?

    Laten we voor de grap eens serieus zijn.

    De zoektocht naar het systeem, of überhaupt _een_ systeem, heeft toch zeker iets, hoe zal ik het zeggen, iets jeugdig naïefs, iets moois, iets sprankelends? Hoe kunt U deze zoektocht, die zoveel onverwachte pracht brengen kan, nu zomaar terzijde schuiven? Ik geef toe, met bovenstaand stukje maak ik mezelf misschien ook schuldig aan het ontkennen van het bestaan van een systeem, en ik twijfelde daarom nog heel even over plaatsing, maar ik dacht toch zeker iets open te laten, een uitweg, een kans.

    Met Uw opmerking sluit U echter onverbiddelijk de deur die ik op een kier had laten staan.

    Heeft U, vrijgevochten mens die U zegt te zijn, dan werkelijk alle idealen begraven? Nee toch zeker! Ook al bent U er zelf van overtuigd dat er geen systeem bestaat, dan weerhoudt U dat er toch niet van ernaar te zoeken?

    U moet niet vergeten, Mijnheer Lijstje, dat ook jongelingen vol levenslust deze site lezen. Het mag toch niet zo zijn dat U, oud en verbitterd, het vuur dat bij hen van binnen nog brandt met de plens water, die Uw opmerking feitelijk is, dooft?

  5. Mijnheer Lijstje zegt op 7 april 2003:

    Beste mIKe,

    U maakt een kardinale denkfout. Wat zeg ik? Een paar kardinale denkfouten. De eerste is wel dat u denkt dat ik oud en verbitterd ben. Niets is minder waar! Ik ben jong (36) en zie er nog jonger uit dan ik ben. Ook ben ik zeker niet verbitterd.

    Dan de volgende denkfout: het idee dat jongeren vol vuur op zoek zouden zijn naar 1 allesomvattende theorie. Dat bent U, mIKe, die dat zoekt, met nog een paar gekke natuurkundigen. Jongeren zijn eclectisch ingesteld, weet u.

    Waarom in vredesnaam 1 theorie? Waarom niet: 18 theorieen? Waarom wel 18 deeltjes maar geen 18 theorieen bij die gekke natuurkundigen? Het is niet zo dat ik niet in de Waarheid geloof. Dat wel. Maar er zijn gewoon veel meer theorieen. Ik vind het wel leuk: meerdere theorieen. Ik heb ruimte genoeg (40 GigaByte), en ik vind het wel geinig. 1 theorie is niks, mIKe. Zet het uit je hoofd. Zullen we, als jij eindelijk ook ontslag hebt genomen, eens op een middag weer een rondje Den Haag lopen en dan daarna keihard gaan staan lachen bij dat Ministerie van Overbodige Zaken, waar duizenden zielen zitten te vegeteren tot ze doodgaan, druk doende met Onzin?

  6. mIKe zegt op 7 april 2003:

    Natuurkundigen zijn per definitie gek, zoals U weet. Die 18 theorieën zijn er allang, en men buigt zich nu in ongemakkelijke bochten om er daar 1 van te maken. Waarom? Enkel en alleen omdat het zo mooi zou zijn. Maar inderdaad, over smaak valt niet te twisten, en 18 is misschien al heel geinig op zich. Toch zou ik persoonlijk dan liever voor 16 gaan. Vind ik mooier. Met Uw permissie zoek ik dus nog heel even door. Een paar losse eindjes aan elkaar knopen, zoals dat heet. En daarna .. daarna spreken we af in Den Haag. Om keihard te lachen. Om alles.

  7. Puck zegt op 8 april 2003:

    Toch trekt e dat wel, de gedachte aan die alomvattende theorie.
    Maar als alles dezelfde theorie heeft (als in: a+b=c dus bananen zijn geel en mijn lief is lief), dan is feitelijk ook alles vanuit alles te voorspellen. Dan zou je, mèt het begrijpen van de structuur van de gelaagde celstof zakdoekjes, elke mogelijke gebeurtenis, verandering, omwenteling etc kunnen voorspellen.
    Of begrijp ik het nou niet?

  8. mIKe zegt op 8 april 2003:

    U begrijpt het natuurlijk wel, Puck. Dat het _praktisch_ sowieso onmogelijk is om op die manier alles te kunnen voorspellen, dat zal geen verrassing zijn. Maar het blijft toch altijd fascinerend. Is die onderlinge verbondenheid er nu wel of niet? Is er een masterplan?

    Genoemde Einstein en Bohr verschilden juist hierover van mening, zo U misschien weet.

    Einstein: Er is wél een masterplan!
    Bohr: Nietes!
    Einstein: Welles!
    Bohr: Nee hoor, er bestaat zoiets als een fundamentele onzekerheid.
    Einstein: Houd Uw mond! God dobbelt niet!

    Het heeft mij altijd een beetje pijn gedaan dat Bohr zijn gelijk aannemelijker heeft kunnen maken dan Einstein.

    Men kan echter natuurlijk altijd nog doorfilosoferen, en bedenken dat er achter de fundamentele onzekerheid stiekem toch nog een plan zit, dat voor ons, armzalige schepsels van het type mens, niet te bevatten is.

  9. Mijnheer Lijstje zegt op 8 april 2003:

    Denk je mIKe dat we De Waarheid eigenlijk wel aankunnen? Ik denk het niet. We zouden gek worden op het moment dat Het Inzicht ons zou treffen. Gelukkig werkt ons brein eenvoudigweg te langzaam om binnen de 80 jaren die ons hoogstens gegund zijn alles volledig door te rekenen. En gelukkig geven we wel onze genen door maar niet onze verworven inzichten.

    Zelfs Einstein zijn brein was te traag om het allemaal op tijd te bevatten. Alleen computers zijn potentiele kandidaten. Maar ik voorspel U: zodra een computer Het Algehele Inzicht krijgt, zal ook deze vastlopen. De enige oplossing is dan rebooten, en foetsie is De Waarheid. Maar alleen IK was slim genoeg om te bedenken dat dat Het Antwoord in de system dump van de computer te vinden moest zijn. Dus als uw computer ooit wel eens is vastgelopen, kijk dan ergens in C:\Windows\System Dump, daar vindt u bestandjes die u kunt openen met Notepad en daar zult u, Hexadecimaal weliswaar, De Waarheid vinden!!

    U kunt uw bevindingen naar mIKe mailen en de goeie antwoorden zullen door hem beloond worden nadat hij aan mij gevraagd heeft of ze inderdaad kloppen.

  10. Roseliek zegt op 8 april 2003:

    Mijn computer waagt zich er niet eens aan om te proberen Het Algehele Inzicht te krijgen.
    Een system dump heeft zij dan ook niet nodig en heeft dat dan ook niet. Wel beschikt zij over een folder genaamd Minidump.
    Ik ben het met haar eens dat dat genoeg moet zijn.

    Mijnheer Lijstje, ik denk dat ik De Waarheid wel aan zou kunnen. Waarom denkt u gek te zullen worden als Het Inzicht u zou treffen?

  11. Willem zegt op 8 april 2003:

    Ik ga een gevulde koek halen bij de bakker op de hoek.

  12. Mijnheer Lijstje zegt op 8 april 2003:

    Ja, Willem, dat doe ik ook vaak!! Die van mijn bakker zijn de lekkerste!! Net iets verbrand waardoor nog lekkerder! Laat die Waarheid maar zitten. Ik ga nog eens nadenken over de vraag van Roseliek.

  13. Puck zegt op 10 april 2003:

    Mijn computer heeft in het geheel geen Dump. Geen System Dump, geen Minidump, geen Hidden Dump en geen Gevulde Koek.
    Ik voel me zwaar achtergesteld. Zo kom ik De Waarheid natuurlijk nooit te weten.

    Overigens geef ik Mijnheer Lijstje gelijk wanneer hij meent dat de mens gek wordt zodra Het Inzicht treft. Het Inzicht is te ongrijpbaar, te alomvattend voor de mens. Het vraagt een vergevorderd soort multitasking; een combineren van gevoel en verstand, van weten, begrijpen, aanvoelen en bevatten. Gelijktijdig gebruik van linker- en rechterhersenhelft, en een samenwerking van die twee. Ik denk namelijk niet dat Het Inzicht, zo het al bestaat, enkel iets verstandelijks is, iets beredeneerbaars. En steeds wanneer de gedachten dan het Denkgedeelte te pakken hebben, verdwijnt het Gevoelsdeel weer uit zicht; het denken beseft dat er iets mist maar kan daar geen grip op krijgen. Alleen al dat geswitch en het voortdurende besef niet te snappen juist dóór te snappen, maakt een mens krankzinnig.

  14. Roseliek zegt op 10 april 2003:

    U kunt uiteraard ook simpelweg De Waarheid of Het Inzicht tot u nemen en accepteren.

Voeg een reactie toe

N.B. Het e-mailadres wordt nooit gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *