De gemiddelde mens houdt zich onledig met het vergaren van rijkdom, het behalen van eer of het botvieren van zijn lusten. Tenminste, als hij zich niet ledig houdt. Nu ben ik natuurlijk niet gemiddeld, en ook U hoeft zich niet aangesproken te voelen, maar het is wel eens goed om bij een dergelijke constatering stil te staan. Bezigheden als bovengenoemden divergeren namelijk van kwaad tot erger. Men krijgt er geen genoeg van.

Beter streve men naar het vinden van geluk in iets blijvends. Ik zelf ben al decennia doende. Al zoekende greep ik recentelijk naar het boekje met de allesbelovende titel ‘Verhandeling over de verbetering van het verstand’. U knikt begrijpend, en denkt: “Eindelijk dan toch ziet hij het licht. Als er iets te verbeteren valt aan die jongen ..”

Kostelijk vermaak ik mij met dit zeventiende eeuwse, overigens niet-voltooide, leerboek geschreven door niemand minder dan Benedictus de Spinoza, op dat moment nog geen dertig jaren oud. Terwijl ik het mijzelf enkele weken geleden nog kwalijk nam dat ik weinig van hem gelezen had, haal ik heden ten dage de schade in.

De verhandeling is een scheef opstapje naar het echte werk: Spinoza’s Ethica. Mijn eigen wazige idee over een bouwwerk van axioma’s, stellingen en bewijzen dat het leven beschrijft, blijkt reeds drie eeuwen geleden helder en klaar op schrift gesteld. Absoluut geen gemakkelijke kost, doch de studie loont zeer.

Het geval wil dat er momenteel een uiterst sympathiek project loopt dat een Nederlandse vertaling van de Ethica on-line beoogt te brengen. De ingescande pagina’s van een rond 1860 geschreven manuscript worden via een Wiki-server gedigitaliseerd, hetgeen betekent dat zowel Jan en alleman als U en ik hieraan mee kunnen werken. Spinoza zelf zou deze open-source activiteiten minzaam glimlachend aangezien hebben.

Vanwaar dit verhaal? Welnu, naast het enthousiasme dat mij de afgelopen dagen bekroop, en dat zich toch een uitweg vinden moest, zou een enkeling zich wel eens kunnen interesseren voor wat mij zo af en toe bezig houdt. Daarnaast bied ik U in alle beleefdheid de mogelijkheid Uw tijd voor de verandering eens nuttig te besteden.

Immers, ledigheid is des duivels oorkussen, maar het is evenzeer zaak zich niet met het verkeerde onledig te houden.

  1. Mijnheer Lijstje zegt op 26 mei 2004:

    mIKe, u weet het, ik ben een druk bezet man, en ik heb gauw even gekeken wat de bedoeling is maar ik moet eerlijk zeggen: ik snap er geen fluit van. Wat is precies de bedoeling? Kun je het nog een keer uitleggen voor degenen die hun verstand nog niet verbeterd hebben….

  2. Leon zegt op 26 mei 2004:

    Getriggered door referrers vanaf deze pagina voel ik me geroepen een gepaste reactie te plaatsen. Allereerst dank voor de aandacht. Ten tweede een korte introductie op het genoemde project (hiertoe pleeg ik wat knip-en-plak werk):

    Nederlandse vertalingen van Spinoza’s Ethica zijn in boekvorm ruimschoots voorhanden. Twee jaar geleden publiceerde auteur Henri Krop nog een prachtige ingebonden versie. Echter, online is de Ethica niet in het nederlands te vinden.

    Op dit moment werk ik aan een nederlandse vertaling van de Ethica die door Dionijs Burger werd gemaakt onder de titel ‘Zedekunde’. Dionijs Burger, geboren in 1820 in Rotterdam, heeft deze vertaling rond 1860 gemaakt, maar nooit gepubliceerd. De handbeschreven bladen waaruit de vertaling bestaat zijn in bezit van Vereeniging Het Spinozahuis en mij ter hand gesteld. De tekst is ‘copyright-vrij’ waardoor deze zich leent voor online publicatie.

    In totaal betreffen het 489 bladen. Deze zijn allemaal ingescand en online geplaatst. Hoewel het handschrift duidelijk leesbaar is, is het niet mogelijk het digitaal te herkennen.Om deze vertaling toch gedigitaliseerd te krijgen is het dus nodig dat de bladen met de hand worden overgeschreven, of beter, overgetypt.

    De website die hiervoor is opgericht, http://www.despinoza.nl, geeft een overzicht van alle bladen, en de mogelijkheid om de bladen in te geven. Het ingeven van één blad duurt ongeveer 15 minuten.

    Enige hulp bij het digitaliseren van deze tekst is zeer welkom.

    Zoals te lezen: het project bestaat eerstens uit het overtypen van de handbeschreven bladen. Later volgt het toevoegen van referenties in de tekst, oftewel, het opleuken.

    Wie meer info wil kan zich rechtstreeks tot mij richten. Via e-mail (leon@despinoza.nl) of telefoon, +31 620 624 702.

    Groet,
    Leon Kuunders

  3. mIKe zegt op 26 mei 2004:

    Et voilà. Voordat ik heer Lijstje kan antwoorden reageert de maker zelf reeds. Dank voor Uw reactie, en veel succes met dit project! Ik vind het werkelijk waar een mooi initiatief. Moge mijn stukje leiden tot helpende handen.

    Overigens heeft U natuurlijk wel een punt, heer Lijstje. Dat U zich afvraagt wat nu precies de bedoeling is. Ik kan mij het moment van mijn geboorte nog goed herinneren, ergens in de duistere jaren zeventig. Na ter wereld te zijn gekomen keek ik eens om mij heen, en vroeg mij af: “Wat is precies de bedoeling?”.

    Sindsdien galmen deze woorden na, terwijl ik er nog altijd geen fluit van snap.

  4. Mijnheer Lijstje zegt op 27 mei 2004:

    Ik kom net terug uit een cocktail bar na getracteerd te zijn door een vriend en ik ben enigszins aangeraakt maar niet zo erg om nog te weten dat enigszins met “sz” is. Ik snap nu de bedoeling, het lag ook wel voor de hand eigenlijk. Ik zit te denken, kunnen we een tekstherkenningsprogramma niet zo ver krijgen dat ie dat handschrift leert kennen?

  5. Inge zegt op 27 mei 2004:

    Gisteren las ik dat voor boeddhisten ledigheid een na te streven goed is en tot 27 verschillende gedaantes kan aannemen. Het ene leeg is het andere niet. Een ganse voorraad oorkussens.

    Enfin, als noot in de marge, dit.

  6. Mijnheer Lijstje zegt op 28 mei 2004:

    In “De Da Vinci Code” door Dan Brown, lees ik dat een bibliotheek in London geautomatiseerd oude documenten gedigitaliseerd heeft. Dat moeten ze hier ook kunnen.

  7. Leon zegt op 30 mei 2004:

    Het zou mooi zijn als iemand, in het bezit van OCR software waarmee een handschrift herkend kan worden, een test wil doen met de ingescande pagina’s. In de proeven die ik heb gedaan was het resultaat bedroevend: geen enkel woord werd herkend.

  8. Leon zegt op 28 maart 2005:

    Ook voor deze lezers: het werk is gedaan, de digitalisering is klaar. Het resultaat staat op de site.

Voeg een reactie toe

N.B. Het e-mailadres wordt nooit gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *