U zult zich net als ik weleens hebben afgevraagd of U doet zoals U bent óf zoals degeen die U zou willen zijn. Ik ga er tenminste van uit dat ik hierin niet alleen sta. Het eerste – doen zoals U bent – lijkt natuurlijk, het tweede kunstmatig. In de praktijk echter boetseert iedereen aan het beeld dat een ander van hem heeft. En feitelijk is de vraag dan ook of U bewust boetseert.
Anticipeer ik op reacties? Ja. Ik spreek U immers aan. Mijn boetseren lijkt in dezen welbewust. Maar als dat zo is dan schrijft U even hard mee, al kost het U aanzienlijk minder moeite dan ik me getroost. Zonder U hadden deze woorden er namelijk nooit kunnen staan. Zeker niet in deze vorm. En vermoedelijk was ook de inhoud anders geweest: de notie van publiek bepaalt het denken.
Als het leven een spel is, dan is speltheorie levenswijsheid.
Ervan uitgaande dat de mens bewust boetseert, kunt U daarop anticiperen. En een ander weer op U. De ogenschijnlijke chaos die daaruit voortvloeit buigt zich, door krachten die groter zijn dan U, tot een evenwicht. Toch waag ik te betwijfelen of het leven een spel is. Ik boetseer niet omdat U bent wie U bent, maar omdat U er bent. Dat is alles.
Ook de persoon die ik zou willen zijn zegt veel over mij.
1. Ik denk wel eens dat ik pas doe zoals ik ben op momenten waarop ik van mezelf schrik.
2. ‘Zou willen zijn’ impliceert een wens en dus een doelbewust boetseren. Dit bewustzijn is niet bij iedereen even aanwezig, veelal zelfs niet, denk ik. Hoe doelbewust is dit boetseren dan nog?
3. Een vriendin openbaarde pas dat ze anders wilde zijn, iemand anders wilde zijn, maar dat het haar niet lukte om die persoon te worden. Met haar bewust boetseren bereikt ze haar doel blijkbaar niet. Of is zij dan die ene die haar strategieën aanpast, terwijl anderen dat niet doen?
Ik tracht er -al boetserende- van uit te gaan dat we alles zijn, of niets, wat in dit geval hetzelfde inhoudt. Bijgevolg kun je jezelf boetseren tot eender wie. Als je je aan de spelregels houdt, moet het zonder meer mogelijk zijn.
Ik denk dat je jezelf niet kunt boetseren tot ‘eender wie’. Er is altijd nog ‘degene die je bent’ die dat onmogelijk maakt.
Denk ik.
>Ik boetseer niet omdat U bent wie U bent, maar omdat U er bent.
Dat weet ik nog zo net niet. Als wij u de komende drie jaar doodzwijgen, of de huid vol schelden, zou u dan over drie jaar hier nog boetseren? Uw geboetseer wordt veroorzaakt door behaalde rendementen uit het verleden, maar goed, u weet hoe het met die behaalde rendementen zit. Kortom, u boetseert niet omdat wij hier zijn, maar om wat wij hier in de reacties boetseren.
@jnnk: Tuurlijk, dat is één van de spelregels. Maar ik denk dat je héél ver kunt gaan in ‘jezelf tot een ander boetseren’, écht. Denk ik.
Soms wil ik sociaal doen, zo boetseer ik op mijn werk, met reden, openhartigheid kent zo zijn grens voor wat betreft de waardering er van.
Verder is het meer een kwestie van weglaten niet zozeer boetseren, je hoeft iets niet anders te maken om het onvolledig te laten zijn en onvolledig is soms waar men om vraagt.
Wat U mij nooit en te nimmer zult zien doen is boetseren om een ander te plezieren, het weglaten waar ik voorheen over schreef heeft meer met de beperkingen van de ander te maken dan met een gebrek van mezelf (hoezo arrogant?).
Zo hou je uit pure beleefdheid dus geen Gay parade op het Sint-Pietersplein.
Verder kom ik mezelf te vaak tegen om een ander te willen zijn.
U boetseert niet omdat wij zijn of niet, daarvoor zou U ons en onze verwachtingen van U beter moeten kennen, U boetseert eerder omdat Uzelf anders wilt overkomen dan U bent, zou U Uw toeschouwers inruilen zou U denk ik hoogstwaarschijnlijk daarin niet of weinig veranderen.
Aan de andere kant is het natuurlijk de vraag of niet gewoon al bent wie U wilt zijn.
De grap is dat U noch ik statisch bent, en in die zin kan ik wel enigszins meegaan met wat AnamCara zegt (dat we alles zijn, of niets). Niettemin wordt er in veel modellen wél van uitgegaan. Een voorbeeld waar ik onlangs op stuitte is het model van de zogenaamde ‘vrije markt’. De theoretische economie baseert zich onder andere op speltheorie, en verklaart daarmee de ‘krachten die groter zijn dan U’ (iets wat Adam Smith ooit ‘de onzichtbare hand’ noemde).
De grondgedachte van dit klassiek-liberalisme is het idee dat het nastreven van het individuele belang resulteert in het grootste maatschappelijke belang, met andere woorden: gegeven dat wij allen egoïstische entiteiten zijn kan men middels speltheorie staven dat een vrije markt tot ons aller heil leidt. Echter, met het idee dat U en ik in wezen egoïstisch zijn heb ik (om meerdere redenen) grote moeite. En daarmee staat of valt de vrije markt.
In dit stukje transponeerde ik de gedachte dat wij calculerende machines zouden zijn naar intermenselijke relaties, en zie wat er van komt! Het wordt er allemaal knap ingewikkeld van.
Uw reacties waardeer ik zéér, maar het is niet zo dat ik U (bewust) naar de mond praat. Na drie jaar schelden van Uw kant, maarten, bestaat mikzlog wellicht niet meer, maar ik nog wel. Vermoedelijk schrijf ik mijn teksten dan ergens anders op, al is het maar in een schriftje. Ik geloof daadwerkelijk dat wat ik hier doe iets van mijzelf reflecteert. Zelfs het ‘gepolijste’, zoals ik dat weleens noem, hoort bij mij, hetgeen mij pas geleden bleek. Het neemt echter niet weg dat ik blij ben met U, en dat U mij stimuleert. Dát hoort U mij niet weerspreken.
En U, mijn waarde Actiereactie, bent te goed. Uw beleefdheid kent werkelijk geen grenzen. U onderschrijft nog maar eens het feit dat de mens helemáál niet egoïstisch is: anders was die Gay parade op het Sint Pietersplein er natuurlijk allang geweest.
Ik vermoed steeds meer, dat bewust jezelf boetseren vooral te maken heeft met hoe je zou willen zijn. Als ik doe zoals ik denk te zijn, heb ik eigenlijk sterk het gevoel dat ik geboetseerd word. En dan ontdek ik soms zomaar dat als ik doe zoals ik blijkbaar ben, er moeite mee heb dat ik zo ben. En toch: dat geboetseerd worden, dat geeft wel een eigenaardig maar prettig authentiek gevoel. Heerlijk, tegenstrijdigheden…
Ik zie nu dat dat eigenlijk aardig in de buurt komt bij wat jnnk ook zegt in het eerste comment.
@Gezellig: jnnk is dan ook niet te onderschatten.
(Adam Smith gaat in zijn Wealth of Nations inderdaad uit van eigen belang als economisch (!) motief. Maar dat mag U bij Smith niet gelijk stellen aan egoïsme. In zijn The Theory of Moral Sentiments zegt Smith expliciet dat het hoogste geluk van de mens (happiness of mankind) gelegen is in het geliefd zijn door de ander (the consciousness of being beloved). Het zorgen voor jezelf en het verbeteren van je eigen positie is dus prima volgens Smith, maar altijd met een invoelend oog (principle of sympathy) gericht op het belang van de ander en de hoogachting door de ander. Geen meedogenloos egoïsme maar van nature meevoelen met de ander.)
@Sas: Dank voor Uw toelichting! Geeft mij gelijk nog even de kans om te bekennen dat ik eigenlijk een ramp ben waar het geld betreft. Van economie heb ik – eerlijk waar – weinig kaas gegeten. Frappant vind ik wel dat de onderbouwing van een vrije markt gebaseerd lijkt op de gedachte dat iedereen dan toch tenminste economisch zelfzuchtig is. Laat ik het heel simpel stellen: ik pas niet in dat plaatje.
@Mike: U past zeker in dat plaatje als U toegeeft dat de aanschaf van, laat ik zeggen een stapel boeken of een reisje naar her of der of een camerading, U wezenloos gelukkig kan maken, waarvan Uw testimonials alhier ook getuigen. Dus ook U schaft iets aan uit een eigen belang.
En economie, zei een docent mij ooit, gaat over de aanwending van schaarse middelen. Ik neem aan dat ook Uw inkomen in zekere mate schaarste vertoont en dat U ook moet kiezen waar U Uw goudequivalenten aan spendeert. Zo bent U zomaar onderdeel van het grotere geheel :)
‘Mike zomaar onderdeel van het groter geheel’?
Zeg ‘ns , m’n beste: is daarmee nu het doel gehaald of juist voorbijgeschoten?
In het eerste geval is het (na vijf jaar – 1 week) wellicht een mooi moment om u zelf zoetjes aan eens op te heffen (of Mikzlog, althans), maar eerlijk gezegd hoop ik op het tweede, zodat u zich geroepen zult voelen zich met dubbele kracht een weg terúg naar de periferie van het menselijk bestaan te vreten vanwaar u ‘het groter geheel’ op de ons vertrouwde wijze van uw weergaloos en onmisbaar commentaar voorziet :)
Ik weet niet of ik nog echt iets toevoeg aan wat Sas schreef, maar wil alleszins (nogmaals) benadrukken dat individualisme iets heel anders is dat egoïsme.
Uit uw blog krijgen wij (ik) een beeld van u, waarde mIKe, als iemand met een heel eigen persoonlijkheid met uitgesproken meningen, die vermoedelijk ook staat op zijn eigen individualiteit. Anderzijds lijkt u mij inderdaad ‘van geen kanten’ (zoals we hier in België wel eens zeggen) een egoïst.
U bent (zonder dat u het weet ?, ’t zou mij verwonderen) een overtuigd aanhanger van het liberalisme als filosofische stroming, me dunkt, waar die uitgaat van de (zelf)verwezelijking van het individu (dat laatste gekoppeld aan – en daar wordt het misschien wel politiek – aan het voorzien van gelijke (start)kansen voor iedereen in de samenleving).
Ach, misschien is het allemaal maar beeld-vorming…
Ook benadrukken is toevoegen, mijn waarde bjorn :-)