Creëren gaat altijd met vernietigen gepaard, werd mij eens verteld. Je kunt immers niet iets uit niets voortbrengen. Geen beeldhouwer die zonder spaanders hakt. Het oude moet steeds weer plaats maken voor het nieuwe. Kunst is per definitie progressief.
Het leek me ooit zo logisch, maar inmiddels is de schrik mij om het hart geslagen, en verkrampt vraag ik me af: “Wat maak ik stuk als ik een stukje schrijf?”
Witruimte.
(oh, kijk, ik snap ineens een zeker mailtje)
Exact dat vroeg ik me de laatste dagen ook af, bent U al tot antwoorden gekomen?
Ik wel, ik realiseerde me dat het dan om te beginnen eerst al heel moet zijn.
Weet U, zo logisch als het misschien ook klinkt (dat creëren altijd met vernietigen gepaard gaat), is het helemaal niet. Gek genoeg bleef deze bewering, die mij met enige stelligheid kenbaar was gemaakt, lange tijd in mijn hoofd zitten. Ergens fascineerde het me zonder dat ik er iets mee kon. Vandaar ook mijn vraag. Mocht dit stukje de genoemde bewering ontkrachten dan heeft ie benevens de witruimte tóch iets stuk gemaakt :-)
Wellicht moeten we een onderscheid maken tussen materieel en geestelijk scheppen. In het eerste geval is er immer sprake van een zekere mate van recycling, vernietiging zo je wilt. Wie een huis bouwt heeft materiaal nodig, hout bijvoorbeeld, waarvoor een boom het loodje legt. Dát is logisch. Maar voor een gedachte gaat dit niet op. Denken lijkt gratis.
Anderzijds is denken op ervaring gestoeld, en het beeld van de gekwelde schrijver komt nu naar boven. Men zegt wel eens dat men ongelukkig moet zijn om een waar kunstwerk te maken. In dat geval wordt er dus wél iets vernietigd ten faveure van een schepping, namelijk de schepper zelf. In hoeverre dit opgaat voor U of mij laat ik even in het midden, alsook de gedachte dat de algehele blijheid in weblogland in dat opzicht niet veel goeds belooft voor het aantal kunststukjes.
Elk kunstwerk, of iedere poging om iets te scheppen, vernietigt het ideaalbeeld daarvan dat de schepper al in zijn of haar hoofd had voor die aan de handeling begon.
Was er geen ideaalbeeld, over wat er bijvoorbeeld gezge moest worden, laten we het er dan maar op houden dat de verveling is stuk gemaakt.
“Denken lijkt gratis.”
Lijkt inderdaad.
De tijd waarin we denken terwijl we zouden kunnen handelen… ik wil er niet eens bij stil staan mijn waarde wat er mogelijk verloren is gegaan.
Maar goed het is gelukkig als met Uw tweeluik mijn waarde, we hoeven het niet te zien.
Denken ís een vorm van handelen.
En bovendien, @Actiereactie, het verhaal van het tweeluik vertelt niet over wat we niet hoeven
te zien. Het is niet een weigering om stil te staan bij wat we hebben nagelaten of een wegkijken van wat we denken te weten dat is of gaat zijn. Het tweeluikverhaal handelt eerder over met welke overtuiging iemand de wereld ziet en wat dat met iemand doet.
@Sas
Denkt U dat?
Handelen kan eigenlijk niet zonder denken, maar het niet denken sluit het handelen niet uit daar zijn voorbeelden van te over.
Denken kan rustig zonder handelen, denken is m.i. daarom niet altijd een vorm van handelen.
“Ik dacht dat…” wordt niet voor niets met zekere regelmaat gebruikt bij een excuus voor het uitblijven van handelen.
Dat denken een vorm van handelen is, klinkt voor mij eigenlijk wel net zo geloofwaardig als dat handelen een vorm van denken is.
Tenzij U ‘niet handelen’ ook als handelen ziet natuurlijk, daar zou ik nog iets mee kunnen.
@Sas
Ondertussen schrijft U een aanvulling.
Dank U voor de uitleg, U was in de overtuiging dat ik deze nodig had?
@Actiereactie: ik matig mij niet aan te denken dat ik kan handelen naar Uw behoeften.
“nothing happens until something moves”, maar ach, ook pulsjes haasten zich om tussen onze neuronen te bewegen als we een beetje aan het denken slaan…, dus gebeurt er iets, dus (?) is er gehandeld.
Creëren is naar mijn mening ook het samenbrengen van losse onderdelen die anders een beetje doelloos rondbanjeren. Losse onderdelen die samen een mooi kunstwerk vormen. Of losse woorden, die samen een mooi geschreven stukje vormen.
Voor het ‘creëren’ van een goede sfeer hoeft mijnsinziens weinig te wijken of te sneven.
Zo bezien kan -ik noem maar wat- ‘een stevige wandeling met een goede vriend’ leiden tot een prácht van een kunstwerk, zonder dat daar ook maar één enkele spaander voor hoeft te vallen.
De volledigheid van het voorgaande.
>Wat maak ik stuk als ik een stukje schrijf?
Een zorgvuldig opgebouwd imago natuurlijk.
Vandaag hoorde ik zeggen: “Schaadt het niet, dan baat het niet”. Ben benieuwd wat u daarvan denkt.