Geen mens kan zonder zelfbevestiging, omdat juist dat zelf hem tot mens maakt. Een zelfbeeld komt immers niet zomaar uit de lucht vallen. U heeft een context nodig om te kunnen boetseren. Is die er eenmaal, dan moet U nog bepalen hoe U het doet. De wijze van boetseren kent in mijn ogen twee uitersten.

In de ontkenning van de ander ligt de bevestiging van het zelf. Laten we dit de negatieve methode noemen. Vergis U niet, het kan de beste gebeuren: zelfs ik speelde ooit existentialistje. Niet eens zo heel lang geleden las en was ik The Outsider. Veel tragischer voorbeelden dan ondergetekende zijn Timothy Treadwell en, vooruit, Chris McCandless. Hen vindt U alleen nog op het witte doek.

De positieve methode behelst erkenning. Wanneer een ander U waardeert weet U dat U er bent en dat U er mag zijn. Het gevaar dat U hierdoor slechts doet wat (U denkt dat) men van U verwacht is natuurlijk levensgroot. Ook hier kan ik van meepraten.

De hel, dat zijn de anderen, schreef Jean-Paul Sartre eens, daarmee doelend op hun priemende blik. Hoe het ook zij, negatief of positief, U kunt niet zonder hen om te zijn wie U bent. Uw vrijheid, en daarmee Uw identiteit, wordt met name bedreigd wanneer U zich in een van bovengenoemde uitersten begeeft.

Een gezond mens zit er dus ergens tussenin, maar hoe vrij is hij? Als ik naar mezelf kijk, dan zie ik mij afhankelijk van de omstandigheden nu eens hier dan eens daar op deze denkbeeldige lijn. Ik schopte tegen de wereld toen ik ook écht alleen was, en in een ander verloor ik mijzelf.

Wat ik eigenlijk wil zeggen: de situatie bepaalt de methode, niet U. Mens zijn bestaat grotendeels uit goedpraten, laten we daar geen doekjes om winden.