Mijn oren hebben het zwaarder dan mijn ogen, de laatste tijd. Dat komt omdat ik de podcast heb herontdekt, U weet wel, zo’n radioprogramma dat je kunt downloaden. Natuurlijk wist ik van het bestaan ervan, al zeker tien jaar worden er podcasts aangeboden, maar nooit eerder luisterde ik zo stelselmatig als nu. Af en toe een radioprogramma beluisteren is nog iets anders dan je abonneren op een rijtje podcasts, waardoor nieuwe afleveringen automatisch op, bijvoorbeeld, je telefoon belanden. En oh, wat wordt er toch een hoop moois gemaakt! Wat dacht U van het schitterende Radiolab, waar wetenschap, filosofie en hoorspel op een ongehoorde manier samenkomen? Of het terecht populaire This American Life, dat ware verhalen rond een thema bundelt? Of het vlaggenschip van de BBC, In our time, over cultuurgeschiedenis? Of de heerlijke discussies op The partially examined life, een filosofisch leesclubje?
Door al dat luisteren is me iets opgevallen: wat ik hoor blijft veel beter hangen dan wat ik lees. Ik vind dat nogal wat, zeker omdat ik me altijd als fervent lezer zag. Sommige radiofragmenten kan ik nog dagen later bijna woordelijk herhalen, terwijl U mij zoiets niet van een boek hoeft te vragen. Ik moest denken aan het tempo waarop ik lees, dat is niet snel, en de gedachte dat dat iets te maken heeft met subvocalisatie, de neiging om datgene wat je leest binnenshoofds hardop uit te spreken. Misschien moet ik het vooral van mijn auditieve vermogens hebben, zozeer zelfs dat ik daar ook bij het lezen op terug wil vallen. Funest voor het lezen, goed voor het luisteren. Of ben ik wat dit betreft helemaal geen uitzondering, en beklijft het gesproken woord bij iedereen beter dan het geschreven woord? Als dat zo is dan wordt het belang van boeken behoorlijk overschat, of het belang van podcasts onderschat, zo U wilt. Een kleine revolutie in het onderwijs, wie weet. Ik hoor mogelijkheden.
_mikzlog
Podcasts kunnen fantastisch zijn — zo heb ik inmiddels alle jaren aan Desert Island Disc-uitzendingen beluisterd met Kirsty Young — maar ik merk toch ook dat ze alleen zo goed worden als ze met dezelfde concentratie beluisterd worden als lezen eist. Ik heb die vaak alleen in de auto, of op de fiets, in het donker. En dan ook alleen als het verkeer geen aandacht vraagt.
Maar vooral de link tussen fietsen en podcast kan heel sterk zijn. Dan hoort bij een bepaalde plaats ineens een enkel fragment uit een podcast, van heel lang geleden.
Aanbevolen verder: de interviews van Kunststof, en de eerste gesprekken in OBA Live – die programma’s worden typisch genoeg tegelijk op de radio uitgezonden. Zodat de podcast hierbij zelfs noodzaak is.
Een gedachte. Het gesproken woord is dwingender, omdat je als lezer nog diagonaal kan lezen, is diagonaal luisteren een stuk lastiger.
Overigens kan ik alleen gesproken woord luisteren als ik iets simpels moet doen zoals afwassen.
Op de kwaliteit van iTunes U (University) had ik u al geattendeerd.
@ijsbrand: Luisteren vergt inderdaad concentratie, zoals U zegt. Ik luister voornamelijk in de auto, in bed, of tijdens simpel huishoudelijk werk (stofzuigen uitgezonderd). Onder andere omstandigheden blijkt het een heel stuk lastiger. Toch, om het verschil tussen lezen en luisteren nog wat te benadrukken, zou je kunnen beweren dat een podcast meer informatie bevat: naast tekst ook tempo en intonatie. Dat kan soms ongemerkt extra licht op een onderwerp schijnen, daarnaast houdt het mij meer bij de les.
Dank voor de tips, nu moet ik ze nog in mijn luisterschema zien te passen. Ik kom tijd te kort (en ben nog niet zover om podcasts op dubbele snelheid te beluisteren, zoals de echte die-hards schijnen te doen).
@maarten: Ja, dat dwingende is ook een factor. Het feit dat ik relatief langzaam lees heeft ongetwijfeld ook te maken met de altijd sluimerende mogelijkheid om even op te kijken uit een boek en je gedachten af te laten dwalen, om daarna weer verder te gaan waar je gebleven was. Een podcast luisteren staat zoiets eenvoudigweg niet toe.
Snel even een paar pro-tips:
-Het is niet verplicht om een podcast helemaal ‘dedicated’ te luisteren. Je mag het ook op de achtergrond aanzetten, als het echt interessant wordt, pik je dat stiekum wel op en ga je echt luisteren. In het begin dacht ik dat ik met de ogen dicht op bed moest gaan liggen, maar dat – gaat – nu – eenmaal – niet!
Dit geldt voor alle podcasts, behalve Radiolab.
-Op een gegeven moment loop je tegen de Creaky Voice aan. Ik wist eerst niet dat het zo heette. Als het je eenmaal opvalt ben je verloren, daarom ben ik ook enigszins huiverig om het te melden, maar het moet toch maar.
Na wat zoeken bleek dat er dus een term voor is. Zie http://squibbage.blogspot.com/2009/07/creaky-voice-craze.html Het betreft vooral Amerikaanse podcasts en het gaat vaak om vrouwen. Je wordt er stapelgek van, het kan een hele podcast verpesten. Ik heb hier niet echt een oplossing voor helaas.
Als me nog meer tips te binnen schieten, zal ik ze hier uiteraard melden.
@Mijnheer Lijstje: Aha! Zo gaat dat dus. Niet alles dedicated luisteren. Het interessante eruit pikken. “Het gaat vaak om vrouwen. Je wordt er stapelgek van.” Weet U, dat denk ik dus ook wel eens! Ik ben blij dat U dit onderwerp hier zo moedig, zij het wat onverwachts, ter sprake brengt. Het mag weleens gezegd worden.
Overigens een razend interessante link die U daar geeft! De Creaky Voice, tot op heden kende ik die stem wel maar de term niet (en dus viel het me ook niet zo heel erg op). De tijd zal leren of ik U dankbaar moet zijn voor deze nieuwe kennis. Misschien dat je het Creaky Voice probleem met dubbele snelheid kunt kraken?
Er wordt hier smerig spel gespeeld. Gedeeltelijk citeren, heel geniepig maar ik trap er niet in!
Ik denk dat U mij niet dankbaar moet zijn, want wat niet weet dat niet deert. Vanaf nu is 25% van de amerikaanse podcasts onbruikbaar.
Stel je luistert met zijn tweeën naar een podcast waarin iemand in elke zin ‘zeg maar’ zegt. Het is best een interessant onderwerp. Maar zodra dat me opvalt, is de podcast feitelijk onbruikbaar. (Ik had dat laatst en heb de podcast halverwege moeten deleten). Het zou niet eerlijk geweest zijn om die ander, met wie je luisterde, er op te wijzen terwijl ‘ie er geen last van had. Toch heb ik dat hier gedaan. Stom!
Nou, Mijnheer Lijstje, daar schrik ik toch wel een beetje van! Net nu ik zo blij was met al mijn podcasts kan een kwart ervan linea recta in de prullenbak. En dat allemaal door een goedbedoelde (althans, daar ga ik van uit) reactie van U. Ik zie het als de wraak van het geschreven op het gesproken woord: wat een kracht zit er in zo’n door U neergepende reactie, daar kan een kwart van mijn podcasts niet tegenop!
En ik maar beweren dat luisteren beter beklijft dan lezen …
Eigenlijk zou ik deze reacties van U en mij moeten wissen, zodat ze een toevallige voorbijganger niet onder ogen komen. Als die ze leest hebben we alweer voor iemand het luisterplezier vergald. Maar ik laat ze gewoon staan! Het is misschien wat egoïstisch van me, maar gedeelde smart is halve smart, zeggen ze.
En bedankt.
Goed dat u het laat staan. Ik vind dat zo’n half smartje toch niet kleumend buiten moet blijven. Laat hem lekker opwarmen aan de kachel.
Nog een andere kant van deze interessante zaak. Ik vind dat ik niet de meest welluidende stem heb. Misschien geen creak maar dan toch een aarzeling in mijn stem die mij zelf lang niet altijd bevalt. Nu sprak ik laatst op een grote vergadering en bemerkte dat ik een ander stemgeluid kreeg. Alsof mijn stem een krachtige plek zocht in mijn mondholte. Dieper in de keel, meer volume, maar misschien wel creaky. Tenminste, dat laatste vraag ik mij sinds 11 april af. Maar misschien is het dus de vrouwelijke kant in mij die deze creak produceert… Mocht de creak op een door hybris gekleurde dominantie wijzen, dan kan de onderliggende onzekerheid nooit ver weg zijn. Misschien dat het grotere communicatieve bereik dat door de hedendaagse media voor meer mensen beschikbaar is, tegelijkertijd de onderliggende onzekerheid aanwakkert die met een creak getweakt moet worden.