Het gezicht van Robert Millikan heeft in de verte iets weg van dat van Hannibal Lector. Iedere verdere vergelijking loopt mank. Het toeval wil echter dat ik het naar Millikan vernoemde experiment ter bepaling van de lading van een elektron uitvoerde op het moment dat The silence of the lambs zijn première beleefde. Het was 1991, en ik stelde werkelijkheid boven fictie.

Robert Millikan (1868-1953)De naam Millikan was mij eerlijk gezegd al jaren geleden ontschoten, totdat ik hem onlangs weer tegenkwam, en wel in een lijst van illustere schrijvers, samengesteld door het St John’s College. Dit opmerkelijke instituut huldigt de filosofie dat men, als men werkelijk iets wil leren, het best direct bij de bron te rade kan gaan.

Het curriculum bestaat dan ook uit het lezen van de diepzinnigste werken aller tijden. Niets meer of minder dan dat. Mij intrigeert zo’n als universiteit vermomd leesclubje. Boeken zijn in mijn ogen zeker niet alles, maar de discussies die ze losmaken zijn vaak veel waard. Met evenveel jaloezie als scepsis lees ik wat de studenten aldaar te wachten staat.

Een van de interessantste zaken is uiteraard de selectie van boeken. Bij het doornemen van de lijst viel het mij op dat ik vrijwel alle titels ken, maar er slechts een krappe handvol van gelezen heb. Neem nou Millikan. Nooit las ik hem, maar zijn experiment is mij bekend. Net zo vermoed ik dat er maar weinig natuurkundigen zijn die Newtons Principia Mathematica daadwerkelijk doorgeploegd hebben, ofschoon de inhoud vanzelfsprekend gesneden koek is.

Is het nou nodig om dit soort boeken te lezen? De purist zal ongetwijfeld bevestigend antwoorden. Maar als je bedenkt dat de wereld doordrenkt is van het gedachtengoed van deze schrijvers kun je net zo goed om het even waar beginnen, zo stel ik mijzelf gerust. Niet wat zij denken is uiteindelijk van belang, maar wat je zelf denkt.

En dat wat daartoe aanzet kan natuurlijk van alles zijn. Een boek, een gesprek, een film of een glimp van de buurvrouw.

  1. cockie zegt op 9 augustus 2005:

    Ik ben eigenlijk ook wel benieuwd wat de buurvrouw denkt van jouw glimp.

  2. wiro zegt op 9 augustus 2005:

    Evenzo geldt dat voor de opleiding als totaal. De helft is gesneden koek, bewerkt of niet, de andere helft intepretatie. Dat tweede maakt het juist zo interessant.

  3. ijsbrand zegt op 9 augustus 2005:

    Re: Net zo vermoed ik dat er maar weinig natuurkundigen zijn die Newtons Principia Mathematica daadwerkelijk doorgeploegd hebben, ofschoon de inhoud vanzelfsprekend gesneden koek is.

    Het prettige aan de natuurwetenschappen is dat een nieuwe generatie wetenschappers meestal kan volstaan met de Reader’s Digest versie aan kennis van de vorige. Newton deed nog verbazend veel God in zijn boeken, maar dat is inmiddels iedereen vergeten.

    Overigens heb ik – als wetenschapshistoricus – juist wel moeite gedaan veel van zulke oerteksten liefst in een zo oud mogelijke versie te bekijken. Liefst in versies van voor de brede erkenning bijvoorbeeld.

    Maar goed, ik neem mijn eigen witte handschoentjes mee tijdens een bezoek aan de zalen oude en kostbare werken, kind aan huis dat ik d’r ooit was.

    [ik vond die leeslijsten van dat College aan de veilige kant, overigens]

  4. henk zegt op 9 augustus 2005:

    Mij viel op, dat er zelfs muziek wordt gelezen!

  5. Willem zegt op 9 augustus 2005:

    Men mene een Photoshop-laag.

    Definiëre een selectie in die laag, en vulle die met een stevige, volle kleur.

    Laag op opacity 10% zetten.

    Vervolgens laag dupliceren, en een willekeurig stukje verschuiven, zodanig, dat er voor zeker driekwart overlap is.

    Herhalen. Dupliceren, willekeurig stukje verschuiven, zorg voor 75%+ overlap met de onderliggende laag.

    En zie dat, hoewel er in de marge vaag wordt gedaan, er een kern van waarheid zichtbaar is.

  6. maarten zegt op 10 augustus 2005:

    >Maar als je bedenkt dat de wereld doordrenkt is van het gedachtengoed van deze schrijvers kun je net zo goed om het even waar beginnen, zo stel ik mijzelf gerust.

    Maar, dan is het nog maar de vraag op welke manier dat gedachtengoed in de wereld is doordrenkt. Zoals Wiro opmerkt, de helft is interpretatie. Horen wij wel het goede gedeelte uit Newton in alle textbooks? Of staat er nog veel meer geniaals in zijn boek, dat niemand weet, omdat iedereen alleen maar samenvattingen leest?

  7. Puck zegt op 10 augustus 2005:

    Natuurlijk is het van belang wat jij denkt.
    Maar eigen gedachtegoed wordt mede door de butenwereld gevormd. Door wat anderen zeggen dat ‘waar’ is.
    Wil men dan niet af en toe weten wat de bron van die ‘waarheid’ is, en in hoeverre die gehoorde ‘waarheid’ werkelijk nog iets wegheeft van de bron?
    Misschien dacht men het eens te zijn, maar wordt, de bron geraadpleegt, de hele gedachte ineens op zijn kop gezet en verworpen. Of misschien walgde men wel van een opvatting of stroming, maar blijkt die, zonder de vervorming van het doordrenken, eigenlijk zo gek nog niet.

    ‘Doordrenken’ is niet meer dan reacties op een weblog. Pietje citeert, misinterpreteert en reageert; Jantje klikt op ‘reageer’ met een duidelijk mening in zijn hoofd maar wordt compleet in de war gebracht van Pietjes reactie: oooohh.. bedoelde de schrijver dàt..? Maar in dat geval.. – en Jan verandert zijn reactie.
    And so on.

  8. Puck zegt op 13 augustus 2005:

    Zeg eens, het is natuurlijk een reuze eer om steeds het laatste woord te hebben, maar ik word er eigenlijk een beetje zenuwachtig van.
    Kan iemand even reageren, zowel hier als op de vorige post..?

  9. Actiereactie zegt op 14 augustus 2005:

    Ben even lezen… tot over een eeuwigheid of zo.

  10. mindmine zegt op 14 augustus 2005:

    Voor wie de boeken van St. Johns College de moeite waard vindt, en denkt ze ook nog eens ooit te willen lezen, neem dan eens een kijkje op mindmine

    De bedoeling daar is om de genoemde boeken te lezen, en er vervolgens op het forum over aan de praat te gaan.

    Voelt u allen uitgenodigd.

Voeg een reactie toe

N.B. Het e-mailadres wordt nooit gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *